การขยายพันธุ์พืช : โดยใช้ การตอนกิ่ง [การควั่นกิ่ง]

การตอนกิ่ง (LAYERING)
การตอนเป็นการขยายพันธุ์พชอีกวิธีหนึ่งทีทําให้กิ่งหรือกิงของพืชออกรากขณะติดอยูกับต้นแม่ เมื่อตัดไปปลูกจะได้ต้นพืชใหม่ที่มีลักษณะทางสายพันธุ์เหมือนต้นแม่ทุกประการ

แต่มีข้อเสียคือระบบ รากของพืชไม่่คอยแข็งแรง เนื่องจากไม่มีระบบรากแก้ว


    พืชที่เหมาะในการขยายพันธุ์พืชโดยวิธีตอนกิ่ง ได้แก่
    - พวกพืชผัก เช่น มะนาว มะกรูด ชะอม ฯลฯ
    - พวกไม้ดอกไม้ประดับ เช่น กุหลาบ โกสน เข็ม ชบา มะลิ สน เล็บครุฑ แปรงล้างขวด จำปา จำปี ยางอินเดีย ฯลฯ
    - พวกพืชผลไม้ เช่น ส้มโอ มะม่วง มะปราง ส้มเขียวหวาน สาเก ชมพู่ มังคุด ฯลฯ
    พืชที่ไม่สามารถขยายพันธุ์โดยวิธีตอนกิ่ง มักจะเป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยว ได้แก่
    - พวกพืชผัก เช่น ขิง ข่า กระชาย ฯลฯ
    - พวกไม้ดอกไม้ประดับ เช่น พุทธรักษา ปาล์มขวด ฯลฯ

การคัดเลือกกิ่งตอน
1. เลือกกิ่งที่จะตอนจากต้นพันธุ์ดีสมบูรณ์ แข็งแรง ปราศจากโรค และแมลงรบกวน
2. เลือกกิ่งที่ไม่แกไม่อ่อนจนเกินไป คือเป็นกิ่งที่แตกออกจากลำต้น หรือส่วนยอดของลำต้น ถ้ายอดคลี่ไม่เต็มที่หรือยังอ่อนอยู่ไม่ควรเลือกกิ่งนั้น และไม่ควรเลือกกิ่งที่แก่เกินไป เพราะเปลือกจะลอกยากและออกรากน้อย เมื่อตัดกิ่งไปปลูกทำให้ยากแก่การดูแลรักษา

  วิธีตอนกิ่ง
    วิธีตอนกิ่ง มีลำดับขั้นตอนปฏิบัติดังนี้
    1. ใช้มีดควั่นรอบกิ่ง 2 รอบ ควรกดให้คมมีดเข้าถึงเนื้อไม้เล็กน้อย กะรอบควั่นบนให้ห่างจากยอดประมาณ 15-30 เซนติเมตร และใต้ตาหรือข้อประมาณ 1 เซนติเมตร เพราะจะเป็นบริเวณที่เกิดรากได้มากที่สุด รอยควั่นล่างให้ห่างจากรอยควั่นบนประมาณเท่ากับความยาวของเส้นรอบวงของกิ่งที่จะตอน
    2. ใช้ปลายมีดกรีดเปลือกระหว่างรอยควั่นทั้งสอง ลอกเปลือกออกให้หมด ระวังอย่าให้รอยแผลช้ำ
    3. ใช้คมมีดขูดเยื่อเจริญซึ่งติดอยู่กับกิ่งที่ถูกลอกเปลือกออกให้หมด เพื่อตัดทางลำเลียงอาหาร ถ้าเป็นพืชที่มียาง เช่น ละมุด หลังจากขูดควรปล่อยทิ้งไว้ประมาณ 5-10 วัน เพื่อให้ยางแห้ง เมื่อครบกำหนดแล้วให้ใช้ผ้าหรือสำลีชุบน้ำอุ่นเช็ดเอายางออก แต่ถ้าพันธุ์ไม้ที่ไม่มียางก็ทำตามขั้นตอนต่อไปเลย
    4. นำดินหรือกาบมะพร้าวหรือใช้ทั้งสองอย่างรวมกันที่เตรียมมาปั้นให้พอเหมาะกับกิ่ง หุ้มแผลที่ควั่นให้มิด ควรหุ้มรอยควั่นส่วนบนให้มากกว่าส่วนล่าง เพราะรากจะออกบริเวณรอยควั่นส่วนบน บีบดินให้กระชับกับกิ่ง

                        การปฏิบัติดูแลรักษากิ่งตอน

หลังจากทําการตอนกิ่งไปและวควรหมั่นดูแลดินให้มีความชื้นอยู่เสมอโดยสังเกต
ความชื้นของดินถ้ายังมีฝ้าไอน้ำจับอยูที่ผิวของพลาสติกภายในแสดงว่า
ความชื้นยังมีอยู่แต่ถ้าหากไม่มีฝ้าไอน้ำจับจําเป้นต้องให้น้ำดินเพิมเติมจนกว่ากิงตอนจะออกราก

ระวังอย่าให้ดินที่หุ้มกิ่งไว้หมุนโยกได้
ระวังหนู มด ปลวก ที่จะมาทำลายกิ่งตอนการคัดเลือกกิ่งตอน